Wie ben ik?

Jan van Helvoirt

Ik ben geboren op een boerderij in de Diessense Molenstraat in februari 1950. De interesse in de landbouw en de historie daarvan is altijd bij me gebleven. Na de lagere school stuurde het hoofd van de school, zo ging dat kennelijk in die tijd, mij als enige naar de HBS in Tilburg, het Odulphus Lyceum. Ik kan mij de maandenlange barre winter van 1962-1963 nog helder voor de geest halen: het was onderweg nog meer ploeteren dan op de school zelf! Hoewel ik naar klas 2 mocht ging ik toch naar de dichterbij gelegen Beekse Mulo. Eigenlijk wel raar want het fietsen en wielrennen werd even later mijn grote hobby. En dat is het nog steeds.

Jan van Helvoirt en een aantal van zijn leerlingen

Na de Mulo bezocht ik de Kweekschool St. Stanislaus in Tilburg om daarna drie jaar op de lagere school in Middelbeers te werken. Na de lerarenopleidingen Werktuigbouwkunde en Lassen in Tilburg en Landbouwtechniek in Dronten heb ik tot 2012 op het Pius X-College in Bladel gewerkt, waar ik Nederlands, lassen en landbouwtechniek gaf.

De eerste publicatie ‘Esbeek niet van gisteren’ maakte ik in 1989 samen met onder andere de Amsterdamse genealoog Leo Adriaenssen. Hij heeft mij wegwijs gemaakt in het Beekse archief en het oud schrift leren lezen. Daarbij volgde ik ook cursussen beginners en gevorderden in Tilburg en lezen in de ‘Bossche Protocollen’ in Den Bosch. Leo Adriaenssen stimuleerde mij (ik heb 25 jaar lang schriftelijke correspondentie met hem gevoerd) om het toponiemenonderzoek door te zetten, nadat ik voor hem de Hoeve van Tulder geheel wist terug te vinden. Hij schreef daarover de genealogie ‘Voorheen van Tulder’.

Over Jan van Helvoirt

In het Regionaal Historisch Centrum te Tilburg heb ik alle archieven met betrekking tot Hilvarenbeek en Diessen doorgewerkt, vooral met het oog op de toponiemen: rechterlijk archief, dorpsarchief, heerlijkheids-archief en de notariële archieven (ook Vessem). Ook nam ik uiteraard interessante gebeurtenissen op een bepaalde plaats mee en in het Stadsarchief Den Bosch (Bossche Protocol) en in het BHIC nam ik ook de betreffende stukken aangaande Beek en Diessen door.

Over Esbeek (2 delen), Biest-Houtakker (2 delen), Hilvarenbeek (3 delen) en Diessen (3 delen) maakte ik toponiemenboeken met steeds de titel ‘Origines Becanae’ met een knipoog naar onze bekende Johannes Goropius Becanus (in 1569 gaf hij het boek ‘Origines Antwerpinae’ uit) uit Hilvarenbeek. Hij was ook de naamgever van onze Heemkundige Kring in Hilvarenbeek.

Interessante historische gebouwen vond ik terug, vele wegen, straten, waterlopen en oude gehuchtpleintjes. Het meest interessant zijn de aloude Tulderhoeve van de abdij van Averbode in Esbeek en vooral de Hoeve van Het Bossche Geefhuis en de Leenhoeve van de abdij van Thorn (beide in Biest-Houtakker). Erg interessant, maar tevens ook moeilijk, is de verklaring van de vele toponiemen; regelmatig heb ik daarover een andere uitleg dan veel andere onderzoekers. In de toponiemenboeken vind je de lijst met woordelementen. De glossaria geven alle vermeldingen in de archieven.

Enkele foto’s uit het leven van Jan van Helvoirt